صحنه

مهربانی پشت دیوارهای کثیف

به گزارش باکس افیس ایران: «دیوارهای کثیف» به کارگردانی مصطفی شکرانی اثری است درباره توهین به مهربان‌ها و انزوای قشری از انسان‌ها، کاری که این روزها روی تماشاخانه اصفهان روی صحنه رفته است.

آقای «مهربان» قصه با سر و صدای پشت دیوارها درگیر است و عصبی‌اش کرده، اما صداها نزدیک‌تر شده و وارد صحنه می‌شوند، نویسنده داستان حالا مهمانانی دارد، اما این مهمانان چیزی جز توهین و تحقیر برای نقش اول داستان به ارمغان نمی‌آورند و در پرده آخر این دیوارهای کثیف سیمانی است که روبه‌روی «مهربان» قرار می‌گیرد.

این خلاصه داستان تئاتر «دیوارهای کثیف» به طراحی، کارگردانی و نویسندگی مصطفی شکرانی است، نمایشی که تا ۱۶ تیرماه در تماشاخانه اصفهان روی صحنه می‌رود. نمایشی که در بتن خود صحبت‌هایی از جوامع انسانی پر پیچ و خمی دارد که گاهی مهربان‌ها را در زیر پوست خود مدفون می‌کند و چیزی جز زشتی بر جای نمی‌گذارد.

جوامع انسانی که شاید آهسته آهسته برخی از مفاهیم اساسی خود را از دست داده و انسان‌های تأثیرگذار را به گوشه انزوا فرستاده است. جامعه‌ای که نویسندگان، هنرمندان و فرهنگ در آن به حاشیه رفته و خودخواهی به متن آمده است. شاید مهم‌ترین دغدغه این نمایش نیز همین انزوا و از خود بی‌گانگی باشد.

مهربانی پشت دیوارهای کثیف

دغدغه‌ای که کارگردان باسابقه و پرتجربه آن یعنی مصطفی شکرانی را بر آن داشته تا این کار را روی صحنه ببرد. شکرانی درباره این اثر و شرایط تئاتر اصفهان گفت‌وگویی داشته که مشروح آن به شرح زیر است:

آخرین کار شما در سال ۱۳۹۶ روی صحنه رفت، در این پنج سال دوری از تئاتر چه گذشت؟

بخشی از این وقفه به دلیل شرایط ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا بود. از طرفی نمی‌توانم جدای از تئاتر باشم و ننویسم، زندگی من تئاتر است. در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران که بزرگان بسیاری را پرورش داده از رشته تئاتر فارغ‌التحصیل شدم و این بزرگان اجازه نمی‌دهند که کار مبتذل انجام دهم و تئاتر به دلیل پول تبدیل به دکان کنم. و از همین روی به تئاتر بازگشتم.

در صحبت‌هایی شرایط تئاتر اصفهان به ویژه آثار کمدی را نامطلوب توصیف کردید، چرا چنین نقطه نظری دارید؟

تئاتر تبدیل به نمایشی مبتذل شده که به اسم آن کنسرت می‌گذارند یا جوک روی صحنه می‌گویند. متأسفانه در حال سلیقه سازی برای مخاطبان هستند و این موضوع بسیار اهمیت دارد. متأسفانه این موضوع زمینه‌ای نیز دارد که به ارحام صدر بازمی‌گردد. در تئاترهای کمدی امروز از اسم ارحام صدر سوءاستفاده می‌کنند، او مرد بزرگی بود و در بداهه گویی نظیر نداشت، اما آنچه امروز به عنوان میراث ارحام صدر مطرح می‌شود، بسیار بد است. در این دیدگاه تئاتر تنها به عنوان یک وسیله سرگرمی دیده می‌شود.

به هر حال این شکل از تئاتر نیز مخاطبان زیادی دارد.

زمینه برای این شکل از تئاترها وجود داشته و این زمینه تقویت شده، در صورتی که این شکل از تئاتر مخاطبان خود را دارد و باید به تئاترهای جدی‌تر بها داده شود. باید تمام ژانرها و مدل‌های تئاتر در کنار هم به شکل متوازن تقویت شود و کارهای تجربی و اندیشه‌ای نیز فرصت بروز و ظهور داشته باشد.

اصفهان تاریخ تئاتر داشته و حداقل باید نمایش‌های دارای اندیشه نیز در کنار نمایش‌های کمدی وجود داشته باشد. تاکید می‌کنم به هیچ عنوان مخالف تئاتر کمدی نیستم و باید این سبک نیز وجود داشته باشد، اما در کنار آن باید از کارهای جدی نیز حمایت صورت گیرد.

مهربانی پشت دیوارهای کثیف

راه‌کار چیست؟

حمایت. باید از کارهای جدی توسط دستگاه‌ها و نهادهای مختلف حمایت شود. این نمایش‌ها را با هزینه خودم انجام دادم و هیچ ارگانی به ویژه تالار هنر و شهرداری از ما حمایتی نکردند. ما را بازی دادند و اذیت کردند، چندین بار قصد قطع کردن روند تولید این تئاتر را داشتم، اما در نهایت با درآمدی معلمی خودم آن را به صحنه بردم.

ایده نمایش «دیوارهای کثیف» و مهربانی که پیرنگ اصلی داستان است از چه چیزی نشأت گرفته؟

حس تخریبی که در جوامع وجود دارد در این نمایش وجود دارد. مهربانی در حال تخریب است. تنها شخصیتی که در نمایش من اسم دارد آقای «مهربان» است، مهربانی که برود به جای آن دیوارهای زشت می‌آید. این اتفاق‌ها برای جوامع انسانی خطرناک است و زیستن را به مخاطره می‌اندازد. نباید مهربانی را بایکوت کرد و باید کسانی که برای این مفهوم زحمت می‌کشند حمایت شوند.

در این نمایش سعی کردم این اصل که اگر مهربانی را از زندگی کنار بگذاریم، همچون زن و شوهر قصه، تنها درجا خواهیم زد و زندگی تبدیل به زندگی ماشینی خواهد شد.

صحبت پایانی.

ما بایکوت شدیم، کار ما مردمی پسند نبود، بلکه اندیشه‌ای در پشت آن وجود داشت. نباید اجازه داد صحنه تئاتر آلوده شود، این صحنه بزرگانی همچون سمندریان و بیضایی را پرورش داده است.


بدون دیدگاه

پاسخ دهید

فیلدهای مورد نیاز با * علامت گذاری شده اند