درگذشتگان ۱۳ فروردین سینما ، تئاتر و موسیقی؛ جمشید مشایخی

به گزارش باکس افیس ایران: جمشید مشایخی (زادهٔ ۶ آذر ۱۳۱۳ تهران – درگذشتهٔ ۱۳ فروردین ۱۳۹۸ تهران) بازیگر سینما ، تئاتر و تلویزیون ایران بود. وی برگزیدهٔ ششمین دورهٔ همایش چهره‌های ماندگار و دارای نشان درجه یک فرهنگ و هنر بود. یکی از تماشاخانه‌های تئاتر خاوران تهران به نام اوست.

زندگی

جمشید مشایخی در سال ۱۳۱۳ در تهران متولد شد. او اصالتاً اهل تنکابن (شهسوار) در استان مازندران بود. وی دارای تحصیلات ناتمام در رشتهٔ تئاتر است. وی سال ۱۳۳۶ به استخدام اداره تازه تأسیس هنرهای دراماتیک درآمد و به عنوان بازیگر کار خود را در برنامه نمایشی کانال سوم غیردولتی آغاز کرد، اولین فعالیت هنری وی بازی در تله‌تئاتر «بعد از سی سال

» به کارگردانی علی نصیریان در سال ۱۳۳۹ بوده‌است و با ایفای نقش در فیلم کوتاه «جلد مار» هژیر داریوش به همراه فخری خوروش جلوی دوربین رفت. او حتی به خاطر بازی سینمایی اش برای مدتی از کار تئاتر اخراج شد. در واقع کار حرفه‌ای خود را از سال ۱۳۴۹ به‌طور رسمی شروع کرد. بازی جمشید مشایخی در نقش انسان‌های بی‌رحم و همچنین نقش‌های تاریخی همچون «شازده احتجاب»،«کمال الملک» و رضا تفنگچی/خوشنویس در سریال «هزار دستان» نشانگر از توانایی بازیگری اوست.

او در سال ۱۳۶۳، بابت بازی در دو فیلم گل‌های داوودی و کمال‌الملک، برندهٔ سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره فیلم فجر شد. از نمایش‌های مهم او بازی در نقش «بزرگ آقا» در نمایش میراث کارِ بهرام بیضایی در تالار ۲۵ شهریور در آذر ماه ۱۳۴۶ بود.

مشایخی در سال ۹۳ به عنوان سفیر سلامت چشم و بینایی و در سال ۹۴ به عنوان سفیر سلامت از سوی وزارت بهداشت و دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تهران معرفی و به وی تندیس سلامت اهدا شد.

مستند جمشید مشایخی

این مستند مروری بر زندگی‌نامه جمشید مشایخی است که در سال ۱۳۸۵ به کارگردانی: الهام قره خانی و امیر مهرتاش مهدوی با حضور ۶۵ نفر از هنرمندان و با گویندگی پرویز پرستویی تولید شده‌است. لوح فشرده این اثر توسط مؤسسه رسانه‌های تصویری روانه بازار شده‌است. این اثر در دو نمایش عمومی خود:

1. مراسم پنجاه سال سایه دوست داشتنی جمشید مشایخی در خانه هنرمندان ایران
2. جشنواره فیلم شهر در خانه هنرمندان ایران

با استقبال روبرو شد.

حاشیه‌ها

درگیری با رضا عطاران

رضا عطاران در نشست فیلم سینمایی طبقه هساث در جشنواره فیلم فجر عنوان کرده بود: «من برای خنداندن مردم حاضرم شلوارم را نیز پایین بکشم».

جمشید مشایخی در واکنش به این اظهار نظر عطاران گفت: «آقای عطاران شما می‌توانستید برای خنداندن مردم بگوید؛ از بالای یک درخت تبریزی به پایین می‌پرم نه آنکه آن حرف زشت را که من از گفتن آن خجالت می‌کشم به زبان بیاورید؛ آن‌وقت ما بخاطر این بی‌اخلاقی‌ها به او جایزه هم می‌دهیم»

رضا عطاران در مصاحبه‌ای که با احسان علیخانی در ویژه برنامه نوروزی شبکه سوم داشت، نسبت به ماجرای صحبت‌هایش در نشست خبری طبقه هساث که موجب جنجال‌هایی شده بود آن را یک سوءتفاهم قلمداد کرد.

درگیری با عزت‌الله انتظامی

او در جشن منتقدان سینما به عزت‌الله انتظامی حمله شدیدی کرد و دربارهٔ او گفت: چرا در تیزرهایی که نشان می‌دهند تنها چهره یک بازیگر نمایش داده می‌شود.

او گفت: یادگرفتم که مانند علی معلم رک باشم و حرف‌هایم را بزنم. اگر من می‌دانستم که فقط یک هنرپیشه برای منتقدین مطرح است سال‌ها پیش این کار را رها می‌کردم. این مسئله را جدی می‌گویم. گویا سایرین در تئاتر و سینما زحمت نکشیده‌اند که فقط یک نفر را نشان می‌دهند. این همان بازیگری است که: «روزگاری جلوی شهبانو تنبک می‌زد، و حالا خانه‌اش را وقف می‌کند.»!

اعتقاد به خودکشی تختی

در سال ۱۳۹۷ جمشید مشایخی مدعی شد: غلامرضا تختی خودکشی کرد و دلیل خودکشی تختی، همسرش و اطرافیانش بود.

درگذشت

جمشید مشایخی از سال ۱۳۹۵ با بیماری گوارشی دست و پنجه نرم می‌کرد تا سرانجام پس از تحمل یک دوره این بیماری در ۱۳ فروردین ۱۳۹۸ در سن ۸۴ سالگی در بیمارستان عرفان درگذشت.پیکر وی در ۱۷ فروردین ۱۳۹۸ از مقابل تالار وحدت تشییع و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا، قطعه: ۸۸ ردیف: ۴۰ مکرر شماره: ۴۲ به خاک سپرده شد. در مراسم تشییع پیکر او، هنرمندانی همچون علی نصیریان، ایرج راد و حمیدرضا نوربخش سخنرانی کردند. چهار روز پس از درگذشت جمشید مشایخی و در تاریخ ۱۸ فروردین؛ شورای شهر تهران با تصویب فوریتی نام خیابان «ج» واقع در محل زندگی مشایخی را به نام وی تغییر داد. مراسم رونمایی از سردیس و پلاک خیابان او در ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۸ انجام شد. حسن روحانی در صفحه اینستاگرام خود مرگ او را تسلیت گفت و اعلام کرد امروز یکی از پیشکسوتان بی بدیل را از دست دادیم.

فعالیت‌ها و آثار

او کار تئاتر حرفه‌ای را از سال ۱۳۳۶ با بازی در نمایش وظیفه پزشک آغاز کرد و بعد از آن در نمایش‌های بسیاری از جمله «آی بی کلاه، آی با کلاه» اثر غلامحسین ساعدی، «لونه شغال و افعی» اثر علی نصیریان و «مرده‌های بی کفن و دفن» اثر ژان پل سارتر به کارگردانی حمید سمندریان بازی کرد. مشایخی در سال ۱۳۴۲ با بازی در فیلم کوتاه «جلد مار» بازیگری در سینما را آغاز کرد. اما نخستین اثر مهم او بازی در نقش خان دایی در فیلم قیصر ساخته مسعود کیمیایی بود

سینمایی

1. سینما شهر قصه (۱۳۹۷)
2. اینجا هم باران می‌بارد (۱۳۹۷)
3. بن‌بست وثوق (۱۳۹۵)
4. رفقای خوب (۱۳۹۴)
5. پدر آن دیگری (۱۳۹۳)
6. پایان خدمت (۱۳۹۲)
7. رنج و سرمستی (۱۳۹۲)
8. چک (۱۳۹۰)
9. جرم (۱۳۸۹)
10. سیزده ۵۹ (۱۳۸۹)
11. زمهریر (۱۳۸۸)
12. یک گزارش واقعی (۱۳۸۷)
13. نسکافه داغ داغ (۱۳۸۵)
14. این ترانه عاشقانه نیست (۱۳۸۴)
15. یک بوس کوچولو (۱۳۸۴)
16. پل سیزدهم (۱۳۸۳)
17. بله‌برون (۱۳۸۲)
18. شمعی در باد (۱۳۸۲)
19. آبادان (۱۳۸۱)
20. بانوی من (۱۳۸۱)
21. چشمان سیاه (۱۳۸۱)
22. خانه‌ای روی آب (۱۳۸۰)
23. کاغذ بی خط (۱۳۸۰) (استاد ادبیات)
24. طهران روزگار نو (۱۳۷۸)
25. کمیته مجازات (۱۳۷۷)
26. بادام‌های تلخ (۱۳۷۶)
27. تنها (۱۳۷۶)
28. حریف دل (۱۳۷۵)
29. اعاده امنیت (۱۳۷۴)
30. سلام به انتظار (۱۳۷۴)
31. اشک و لبخند (۱۳۷۳)
32. التهاب (۱۳۷۳)
33. بی‌قرار (۱۳۷۳)
34. حالا چه شود! (۱۳۷۳)
35. راه افتخار (۱۳۷۳)
36. روز واقعه (۱۳۷۳)
37. کوسه‌ها (۱۳۷۳)
38. مجازات (۱۳۷۳)
39. آلما (۱۳۷۱)
40. دلاوران کوچه دلگشا (۱۳۷۱)
41. شکوه بازگشت (۱۳۷۱)
42. ماه عسل (۱۳۷۱)
43. خانواده کوچک ما (۱۳۷۰)
44. دندان طلا (۱۳۷۰)
45. راز چشمه سرخ (۱۳۷۰)
46. چون ابر در بهاران (۱۳۶۹)
47. گالان (۱۳۶۹)
48. ملک خاتون (۱۳۶۹)
49. دخترک کنار مرداب (۱۳۶۸)
50. رانده‌شده (۱۳۶۸)
51. سرب (۱۳۶۷)
52. شاخه‌های بید (۱۳۶۷)
53. تحفه‌ها (۱۳۶۶)
54. سایه‌های غم (۱۳۶۶)
55. سیمرغ (۱۳۶۶)
56. مکافات (۱۳۶۶)
57. تصویر آخر (۱۳۶۵)
58. حریم مهرورزی (۱۳۶۵)
59. سراب (۱۳۶۵)
60. طلسم (۱۳۶۵)
61. ملاقات (۱۳۶۵)
62. آوار (۱۳۶۴)
63. پدربزرگ (۱۳۶۴)
64. ستاره دنباله‌دار (۱۳۶۴)
65. گردباد (۱۳۶۴)
66. گمشده (۱۳۶۴)
67. پیراک (۱۳۶۳)
68. گل‌های داوودی (۱۳۶۳)
69. تفنگدار (۱۳۶۲)
70. خانه عنکبوت (۱۳۶۲)
71. کمال‌الملک (۱۳۶۲)
72. دادا (۱۳۶۱)
73. گفت هرسه نفرشان (۱۳۵۹)
74. سوته‌دلان (۱۳۵۶)
75. شارلوت به بازارچه می‌آید (۱۳۵۶)
76. ماهی‌ها در خاک می‌میرند (۱۳۵۶)
77. بت‌شکن (۱۳۵۵)
78. ماه عسل (۱۳۵۵)
79. ذبیح (۱۳۵۴)
80. صدای صحرا (۱۳۵۴)
81. آب (۱۳۵۳)
82. شازده احتجاب (۱۳۵۳)
83. بی‌حجاب (۱۳۵۲)
84. نفرین (۱۳۵۲)
85. آبنبات‌چوبی (۱۳۵۱)
86. اتل متل توتوله (۱۳۵۱)
87. باشرف‌ها (۱۳۵۱)
88. پدر که ناخلف افتد (۱۳۵۱)
89. چشمه (۱۳۵۱)
90. مطرب (۱۳۵۱)
91. آسمون بی‌ستاره (۱۳۵۰)
92. پل (۱۳۵۰)
93. سه تا جاهل (۱۳۵۰)
94. شکار انسان (۱۳۵۰)
95. فریاد (۱۳۵۰)
96. مردان خشن (۱۳۵۰)
97. پسر زاینده‌رود (۱۳۴۹)
98. جوانی هم عالمی دارد (۱۳۴۹)
99. طلوع (۱۳۴۹)
100. قیصر (۱۳۴۸)
101. گاو (۱۳۴۸)
102. خشت و آینه (۱۳۴۴)

تلویزیونی

جوایز و نامزدی‌ها

جشنواره فیلم فجر

جشن بزرگ سینمای ایران

جشنواره جهانی فیلم پیونگ یانگ

جشن چهره‌های ماندگار

نشان افتخار