غوغا در تورنتو؛ اکران مستند افشاکننده فسادهای بنیامین نتانیاهو

یکی از پر سروصداترین نمایش‌های مستند تاریخ جشنواره تورنتو با نمایش فیلمی که به شدت از بنیامین نتانیاهو انتقاد می‌کرد، شب پیش (دوشنبه) در سالنی پر از جمعیت در تورنتو روی پرده رفت و همه تلاش‌های نخست وزیر رژیم صهیونیستی برای جلوگیری از نمایش آن که تا آخرین لحظات ادامه داشت، راه به جایی نبرد.

مستند «فایل‌های بی‌بی» به تهیه‌کنندگی الکس گیبنی و کارگردانی الکسیس بلوم شامل فیلم‌های ویدیویی است که تا پیش از این هرگز دیده نشده و بازجویی نتانیاهو توسط پلیس رژیم صهیونیستی به اتهام فساد را افشا می‌کند. این تحقیقات منجر به ارایه کیفرخواست علیه نتانیاهو در سال ۲۰۱۹ شد.

در این فیلم‌های ویدیویی که اواخر سال پیش به دست گیبنی رسید، نتانیاهو در حال بازجویی دیده می‌شود و انکار می‌کند که هدایای گران‌قیمت از طرفداران ثروتمندش از جمله آرنون میلچان تهیه‌کننده هالیوود و شلدون ادلسون غول کازینوی لاس وگاس را پذیرفته است. بازجویی پلیس از میلچان، ادلسون، و همچنین سارا همسر نتانیاهو و پسر ارشد وی یایر، نیز در این مستند جای گرفته است.

اوایل دیروز (دوشنبه)، دادگاه منطقه اورشلیم با درخواست نتانیاهو برای حذف فیلم از فهرست جشنواره فیلم تورنتو (TIFF) مخالفت و آن را رد کرد. نتانیاهو مدعی شده بود که راویو دراکر روزنامه‌نگار تحقیقی، که در این فیلم حضور دارد و یکی از تهیه‌کنندگان مستند است، با افشای این ویدیو قوانین رژیم صهیونیستی را نقض کرده است. اما دادگاه گفت هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد دراکر پشت این افشاگری بوده و گیبنی هم گفت هرگز منبع خود برای دریافت این ویدیوها را معرفی نخواهد کرد. وی تنها گفت یک نفر این فیلم‌ها را اواخر سال ۲۰۲۳ به وی داده و او آنها را تماشا کرده و بسیار تحت تاثیر قرار گرفته است. وی گفت برای کارگردانی فیلم به بلوم مراجعه کرده زیرا در پروژه‌های دیگری با وی همکاری داشت.

در ویدیویی که در این مستند مشاهده می‌شود، نتانیاهو روبه‌روی حداقل ۳ بازجو نشسته و به پرسش‌هایی درباره اینکه آیا به دوستانش فشار آورده تا به او شامپاین درجه یک و سیگارهای درجه یک (جعبه‌ای ۱۰۰۰ دلاری) هدیه بدهند و اینکه آیا می‌دانست همسرش یک دستبند جواهر ۴۲ هزار دلاری به عنوان هدیه از میلچان دریافت کرده، چنین پاسخ می‌دهد: «یادم نیست». در ادامه فیلم، دوستان نتانیاهو به پرسش درباره صداقت او در بازجویی، به حافظه حیرت‌آور وی در به یاد داشتن اسامی و جزییات اشاره می‌کنند تا به طور ضمنی پاسخ پرسش را داده باشند.

برای ساخته‌شدن این فیلم، بلوم با دراکر روزنامه‌نگار و همچنین دیگر شخصیت‌های برجسته رژیم صهیونیستی که مخالف سیاست‌های راست‌گرای نتانیاهو هستند صحبت کرده است. اعضای سابق خانواده نخست‌وزیر و حتی یک دوست قدیمی که اکنون به منتقد نتانیاهو تبدیل شده هم در این مصاحبه‌ها جای دارند. این ناظران نه تنها نتانیاهو را به فساد فاحش متهم می‌کنند، بلکه معتقدند وی اصلاحات بسیار بحث‌برانگیزی را در قوه قضاییه رژیم صهیونیستی انجام داده تا بتواند با این تغییرات از اعمال عدالت فرار کند. بر مبنای این گفت‌وگوها، اعتراض‌های گسترده عمومی به اصلاحات قضایی پیشنهادی، عامل مهمی بود که این کشور را در برابر حمله حماس در ۷ اکتبر آسیب‌پذیر کرد.

چندین نفر هم معتقدند نتانیاهو سیاست «پیروزی کامل» بر حماس را در پیش گرفته تا بتواند اعضای راست‌گرای کابینه‌اش را که برای حفظ ائتلاف به حمایت آنها نیاز دارد، راضی کند. ویران‌کننده‌ترین جنبه این مستند هم این است که نشان می‌دهد نخست‌وزیر گروگان‌هایی را که هنوز در دست حماس هستند نادیده گرفته و به تداوم حمله بر مذاکرات آتش‌بس اولویت داده است. یکی از منتقدان وی در فیلم می‌گوید جنگ همیشگی به نفع او است و ناظر دیگری می‌گوید او بی‌ثباتی می‌خواهد، به آن نیاز دارد.

در برنامه شب پیش علاوه بر همه چیزهایی که در فیلم نشان داده شد، بلوم به مخاطبان جشنواره گفت که بسیاری از افراد دیگر نزدیک به نتانیاهو هم او را به طور خصوصی محکوم می‌کنند.

وی گفت: من با افراد بسیار نزدیک به نتانیاهو، روسای سابق ستاد او، روسای سابق شین بت (سازمان اطلاعاتی رژیم صهیونیستی)، همه این افراد بسیار مهم که پست‌های بسیار بالایی داشتند ساعت‌ها صحبت کردم. بدون سابقه، چندین بار آنها می‌گفتند کارهای او وحشتناک است. او خیلی ناصادق است. بلوم گفت آن‌ها آنقدر از عدم صداقت نتانیاهو به‌عنوان یک شخص و یک مقام مسئول ناراضی بودند که با وی در هتل کینگ دیوید اورشلیم نشستند و ۳ ساعت صحبت کردند، اما در ملاء عام چیزی نگفتند. وی افزود: فکر می‌کنم که این نوعی نقض وظیفه است. این سخنان کارگردان با تشویق بسیار تماشاگران همراه شد.

پس از نمایش فیلم «پرونده‌های بی‌بی» تام پاورز، برنامه‌ریز ارشد بخش مستند جشنواره تورنتو، الکسیس بلوم کارگردان و الکس گیبنی تهیه‌کننده در یک نشست پرسش و پاسخ شرکت کردند.

در حالی که با رسیدن به تیتراژ فیلم، بخش وسیعی از مخاطبان بلند شدند و فیلم را به شدت تشویق کردند، مردی در جلسه پرسش و پاسخ ایستاد و گفت: این فیلم را از بالا روی اسرائیل بیندازید زیرا می‌ترسم مردم آنجا هرگز نتوانند آن را ببینند.

گیبنی درباره نتانیاهو گفت: من هرگز آنقدر که در این مرد دیده‌ام، عمق فساد اخلاقی ندیده‌ام. قرار است نتانیاهو سال آینده به اتهام فساد محاکمه شود، اگرچه در فیلم اشاره شده که تیم حقوقی او در تلاش هستند تا این امر را به تعویق بیاندازند و دلیل آنها این است که نخست‌وزیر در حال جنگ است.

عنوان فیلم یعنی «پرونده‌های بی‌بی» به «بی‌بی» نام مستعار نتانیاهو اشاره دارد.

در حالی که پاورز هنگام معرفی فیلم، آن را به‌جز تصحیح رنگ تکمیل‌شده توصیف کرد، بلوم گفت تا آخرین لحظه روی این فیلم کار می‌کرد و گزیده‌هایی از سخنرانی اخیر نتانیاهو در جلسه مشترک کنگره آمریکا را به آن افزود. وی اضافه کرد پس از اولین نمایش جهانی فیلم، ممکن است بازبینی‌های احتمالی در آن انجام دهد.

دادگاه منطقه اورشلیم روز پیش درخواست بنیامین نتانیاهو برای جلوگیری از نمایش فیلم در جشنواره تورنتو را رد کرد و گفت مشخص نیست چگونه یک دادگاه می‌تواند کار انتخاب در خارج از کشور را متوقف کند.

ورایتی نیز پیش از نمایش فیلم درباره آن گزارشی تهیه کرده و گفته بود وکلای نتانیاهو در دادگاه ادعا کردند که این فیلم برای آسیب سیاسی به او بوده و راویو دراکر، روزنامه‌نگار رژیم صهیونیستی، منتقد قدیمی نتانیاهو، یکی از کارگردان‌های آن بوده است.

گیبنی به ورایتی گفته بود: این فیلم‌ها واقعیت شخصیت نتانیاهو را به گونه‌ای بی‌سابقه روشن می‌کنند و شواهدی قوی از شخصیت بدجنس و فاسد او هستند و نشان می‌دهند او چگونه ما را به جایی که در حال حاضر هستیم سوق داد.

نتانیاهو در نهایت در ۳ پرونده جداگانه در سال ۲۰۱۹ به کلاهبرداری و نقض اعتماد و در یکی از آنها به رشوه‌خواری متهم شد. این روند احتمالاً سال‌ها طول می‌کشد و به ویژه با تعلیق محاکمه همراه با سایر پرونده‌های غیر فوری به دلیل حمله شوک‌آور حماس در ۷ اکتبر و جنگ متعاقب آن در غزه، رسیدگی به آن فعلاً ممکن نخواهد شد.

به گفته ورایتی، پدر بلوم یهودی است و او بارها از اسرائیل دیدن کرده است. در حالی که هم او و هم گیبنی می‌گویند فیلم غیرسیاسی است، آنها به دنبال یافتن زمینه مشترک در ارایه آن بودند.

در حالی که این ۲ نفر قبل از شروع جنگ در غزه کار ساخت این مستند را آغاز کردند، بعد از جنگ به این نتیجه رسیدند که با توجه به تعلیق محاکمه نتانیاهو و پنهان‌شدن وی در پشت درگیری با حماس، انتشار داستان اکنون از اهمیت بیشتری برخوردار است.

بلوم گفت: در شرایطی که به ما می‌گویند «اوه، این بحث‌ها برای زمان دیگری است، زیرا نتانیاهو در میانه جنگ است»، ما احساس کردیم وظیفه ما به عنوان شهروندان جهان این است که واقعیت را در اسرع وقت اعلام کنیم زیرا مردم غزه هر روز دارند می‌میرند.

گیبنی و بلوم پیش از این در «تفرقه بینداز و غلبه کن: داستان راجر ایلز»، یک مستند آمریکایی محصول ۲۰۱۸ که ظهور و سقوط راجر آیلس، غول فقید فاکس‌نیوز را دنبال می‌کند، همکاری کرده بودند.