تجربه عجیب حضور در «پناه‌کاه»

حسین امیدی بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون که این روزها در نمایش «پناه کاه» در نقش رایان ایفای نقش می‌کند درباره تفاوت این نقش با نقش‌هایی که قبلاً بازی کرده گفت: نقش رایان و جنس بازی که فرید قادرپناه می‌خواست شبیه نقش‌هایی است که زمان‌های گذشته در دوره دانشجویی تجربه‌اش کرده بودم؛ نقش‌های بیرونی، اکتیو با فیزیک فعال و شکل بیان گویای مطنطن بلند. از آن جایی که در چند سال گذشته تجربه کار با حسن معجونی را داشتم و در کارهای او بیشتر به سمت بازی‌های ظریف‌تر و درونی‌تر رفته بودم، کمی دوباره برگشتن به این فضا سخت بود و در نهایت از آنجایی که این نمایش آن شکل از اجرای نقش را می‌طلبید، سعی کردم در مسیری که کارگردان تعریف کرده و متن پیشنهاد می‌دهد حرکت کنم.

وی با اشاره به ویژگی‌های این نمایش که وی را ترغیب به حضور در آن کرده است، عنوان کرد: در این نمایش سربازی به نام رایان حین فرار در جنگ، داخل چاله‌ای می‌افتد و وارد مکان عجیبی به نام «پناه‌کاه» می‌شود. مهم‌ترین چیزی که نمایشنامه «پناه‌کاه» را برای من فارغ از همه ضعف‌ها و قوت‌ها جذاب می‌کرد، نکته‌ای است که تلاش می‌کند تا به تماشاگر منتقل شود؛ اینکه وقتی در جامعه استبدادی رشد می‌کنی احتمال اینکه بعد از سقوط یک دوره دیکتاتوری به دلیل کودتا، حمله نظامی خارجی و یا به هر دلیل دیگر، جامعه دچار یک دیکتاتوری جدید شود بسیار بیشتر از آن است که به یک وضعیت آزاد غیراستبدادی تبدیل شود چرا که جامعه غیراستبدادی نیازمند آدم‌های غیراستبدادخواه است.

امیدی ادامه داد: مگر اینکه جامعه به وسیله مطالعه، دیدن، مسافرت کردن و مشاهده جوامع دیگر، مهم‌تر از هر چیز مطالعه تاریخ، تاریخ سیاسی کشورهای مختلف جهان، بینشی متفاوت از بینش قبل پیدا کند وگرنه صرف تغییر، مرگ یا فروافتادن دیکتاتور، ما را به یک جامعه آزاد نخواهد رساند.

بازیگر سریال «ساخت ایران» درباره تجربه همکاری با قادرپناه توضیح داد: من فرید قادر پناه را پیش از این اجرا نمی‌شناختم و تا به حال اجرایی از وی ندیده بودم. متن به واسطه فواد خراباتی مجری طرح پروژه که سال‌هاست او را می‌شناسم به دستم رسید و خواندم. همان‌طور که گفتم داستان نمایش برای من خیلی جذاب بود و باعث شد که دوست داشته باشم فرید قادر پناه را بشناسم و با او کار کنم. از زمانیکه کار را با هم شروع کردیم بسیار منعطف بود و خیلی موارد را با توافق دونفره به نسبت اجرای قبلی تغییر دادیم. به هرحال اجرای قبلی با بازی بازیگر دیگری بوده با بینش و اجرای متفاوت. قادرپناه کارگردان بسیار همراهی بود و این همکاری برای من تجربه خوبی رقم زد.

وی درباره تفاوت تماشاگران بعد و قبل از کرونا با توجه به اینکه در این دوران در تئاتری بازی نکرده است، بیان کرد: تفاوت تماشاگر قبل و بعد از کرونا را با کاری می‌شود فهمید که مجدد روی صحنه برود. من تفاوت چندانی متوجه نشدم تنها به یاد دارم بعد از محدودیت‌های کرونا، شور و شوق بیشتری در تماشاگرها بود و همه سالن‌ها تقریباً پر می‌شدند. الان این شوق کمتر شده غیر از اجراهایی که خیلی ویژه هستند.

بازیگر فیلم سینمایی «مطرب» درباره حضور کم رنگش در تئاتر در سال‌های اخیر گفت: فکر می‌کنم به دلیل فعالیتم در مجموعه «ساخت ایران ۳» و قبل از آن فیلم سینمایی «شبگرد» آقای موتمن و قبل‌تر از آن هم سریال «همگناه»، در تئاتر کمتر حضور داشتم. دلیل کم کاری در دوره کرونا خیلی مربوط به تئاتر هم نیست. در این دوره چند فیلم هم پیشنهاد شد که رد کردم به خاطر اینکه در آن ایام خیلی نگران بودم و به دلیل مشکل ریه‌ای که دارم کمی نگران‌تر از بقیه بودم که چه اتفاقی ممکن است بیافتد. بعد از اینکه واکسن آمد و کمی با این پدیده غریبه آشنا شدیم، سر پروژه‌ها رفتم. به همین خاطر تعداد ۴-۵ پروژه تئاتر و فیلم بود که به دلیل کرونا از دست دادم.

امیدی درباره علاقه اش به تئاتر با توجه به اینکه در سال‌های اخیر بیشتر جذب آثار تصویری شده است، یادآور شد: باید بگویم که همچنان و احتمالاً تا زمانی که توانایی کار کردن داشته باشم، تئاتر برایم بسیار جذاب‌تر و بااهمیت‌تر از تصویر است. وقتی در تئاتر بازی می‌کنم احساس بهتری دارم. آدم‌های فعال در تئاتر را بیشتر می‌پسندم تا آدم‌های فعال پیرامون امور تصویر. تئاتری‌ها انسان‌های صاف و ساده‌تری هستند و به خودم نزدیک‌ترند. به واسطه همین احساس بهتری در جمع تئاتری‌ها دارم و خودم را تئاتری می‌دانم. البته اگر تئاتری‌ها من را بخشی از خود و این جامعه بدانند.

بازیگر نمایش «آدولف» در پایان صحبت‌هایش بیان کرد: از اولین اجرای من ۲۰ سال می‌گذرد. «رام کردن زن سرکش» اولین اجرای من در سال ۱۳۸۱ بوده و الان ۱۴۰۱ هستیم. در این ۲۰ سال شاید در ۴۰ تا یا ۵۰ تئاتر بودم. خیلی‌هایش اجرا رفته، خیلی‌ها اجرا نرفته، برخی فقط جشنواره اجرا رفته یا بعضی موارد چندین بار اجرا رفته‌اند. از این نظر بیش از اینکه در اتاقم باشم شاید روی صحنه تئاتر و پلاتوهای تمرین بودم. برای همین خودم را متعلق به این فضا می‌دانم و از نظر خودم تئاتر را می‌شناسم و برایش احترام ویژه‌ای قائل هستم. اگر مقتضیات وضعیت معیشتی و شکل تبلیغات و … نبود شاید اینقدر بین تئاتر و تصویر تردید نداشتم. به هر حال پول بیشتری سمت تصویر هست و یک شهرتی به همراه دارد که الان خیلی مهم شده است. شاید دوره‌ای که ما شروع کردیم در این حد شهرت اهمیتی نداشت اما امروزه شهرت بخشی از نیروی فرد می‌شود حتی در تئاتر. به همین دلیل یک بازیگر اگر وقت، حوصله و انرژی کافی داشته باشد بهتر است هم در تئاتر و هم تصویر فعالیت کند.

نمایش «پناه کاه» به نویسندگی و کارگردانی فرید قادرپناه تا ۳ مرداد ماه ساعت ۱۸:۴۵ در سالن ناظرزاده کرمانی تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه است.

بازیگران نمایش (به ترتیب الفبا) عبارتند از حسین امیدی، آیدین بهاری، مینا زرنانی، میلاد معیری، آذین نظری، میثم نوروزی، مهدی یگانه.