بازیگر

درگذشتگان ۰۴ خرداد سینما ، تئاتر و موسیقی؛ ناصر ملک‌مطیعی

به گزارش باکس افیس ایران: ناصر ملک‌مطیعی (زادهٔ ۸ فروردین ۱۳۰۹ در تهران – درگذشتهٔ ۴ خرداد ۱۳۹۷ در تهران) بازیگر و کارگردان سینما و تلویزیون ایرانی پیش از انقلاب ۱۳۵۷ بود.

پس از انقلاب ادامهٔ کار هنریش، همچون همتایانش محمدعلی فردین و بهروز وثوقی، ممکن نشد و تنها در دو فیلم بازی کرد. ملک‌مطیعی پس از انقلاب و تا زمان مرگش در مشاغلی همچون شیرینی‌فروشی و مشاور املاک فعالیت داشت.

غیر از فیلم‌های عامّه‌پسند ایرانی (اصطلاحاً «فیلمفارسی»)، ملک‌مطیعی در بعضی فیلم‌های فیلم‌سازان متفاوت‌تری چون علی حاتمی و زکریا هاشمی و مسعود کیمیایی و رضا میرلوحی و هوشنگ کاووسی نیز بازی کرد.

زمینه فعالیتبازیگر و کارگردان سینما و تلویزیون
تولد۸ فروردین ۱۳۰۹
تهران
مرگ۴ خرداد ۱۳۹۷ (۸۸ سال)
تهران
ملیتایرانی
سال‌های فعالیت۱۳۲۸–۱۳۶۱؛ ۱۳۹۲
همسر(ها)مهین
فرزندانشیرین، امیرعلی
مدرک تحصیلیدیپلم

سرگذشت

ناصر ملک‌مطیعی دیپلم رشتهٔ تربیت بدنی دانشسرای عالی تهران را داشت و قبل از آن‌که به سینما راه یابد، معلم ورزش دبستان‌های تهران بود. او پس از ورود به سینما و کسب محبوبیت، به فعالیت در تئاتر (از ۱۳۳۵) و دوبلهٔ فیلم (از ۱۳۳۸) نیز پرداخت.

فعالیت هنری

پیش از انقلاب

فعالیت وی در سینما با بازی در صحنه کوتاهی از فیلم «واریته بهاری» (پرویز خطیبی، ۱۳۲۸) آغاز شد. بازی ملک مطیعی در دومین فیلمش «شکار خانگی» (علی دریابیگی، ۱۳۳۰) در حد بیان یک جملهٔ کوتاه در صحنهٔ یک میهمانی بود. اما بازی ملک مطیعی در «ولگرد» (مهدی رئیس فیروز، ۱۳۳۱) او را به اوج محبوبیت رساند و برای بازی در آن نخستین دستمزد فعالیت حرفه‌ای خود را گرفت. با موفقیت «ولگرد» بلافاصله در فیلم‌های گرداب (حسن خردمند، ۱۳۳۲) ـ که نخستین فیلم رنگی سینمای ایران بود ـ و سپس در فیلم غفلت (علی کسمایی، ۱۳۳۲) بازی کرد. ملک مطیعی پس از بازی در غفلت، از «پارس فیلم» به «دیانا فیلم» رفت، تا در ازای بازی در دو فیلم در سال، ماهانه هزار تومان دستمزد دریافت کند، اما پس از ایفای نقش در چهارراه حوادث (ساموئل خاچیکیان، ۱۳۳۳) که متفاوت از سایر نقش‌های او بود، به خدمت نظام احضار شد. او پس از بازگشت، در فیلم اتهام (شاپور یاسمی، ۱۳۳۵) بازی کرد. ملک‌مطیعی در فاصلهٔ سال‌های (۴۰–۱۳۳۶) در فیلم‌های: «بازگشت به زندگی» (عطاالله زاهد، ۱۳۳۶)، «عروس فراری» (اسماعیل کوشان، ۱۳۳۷)، «طلسم شکسته» (سیامک یاسمی، ۱۳۳۷)، «دشمن زن» (پرویز خطیبی، ۱۳۳۷)، «دوقلوها» (سیامک یاسمی، ۱۳۳۸)، «اول هیکل» (سیامک یاسمی، ۱۳۳۹)، عمو نوروز (سیامک یاسمی، ۱۳۴۰)، آرامش قبل از طوفان (خسرو پرویزی، ۱۳۴۰)، عسل تلخ (حسین مدنی، ۱۳۴۰)، سایه سرنوشت (اسماعیل کوشان، ۱۳۴۰) و آس و پاس (سیامک یاسمی، ۱۳۴۰) بازی کرد. پس از دههٔ ۴۰ شمسی، با حضور محمدعلی فردین به عنوان «جوان اول» فیلم‌ها، به تدریج از محبوبیت او کاسته شد.

ملک‌مطیعی از سال ۱۳۴۱ با پوشیدن لباس جاهل‌ها و کلاه مخملی‌ها، که پیش از او عباس مصدق و مجید محسنی به تن کرده بودند، در نقش‌هایی ظاهر شد. ملک مطیعی در فیلم‌های: «کلاه مخملی» (اسماعیل کوشان، ۱۳۴۱)، «با معرفت‌ها» (حسین مدنی، ۱۳۴۲)، «مردها و جاده‌ها» (ناصر ملک‌مطیعی، ۱۳۴۲)، «ابرام در پاریس» (اسماعیل کوشان، ۱۳۴۳)، «سالار مردان» (نظام فاطمی، ۱۳۴۷) و «مردان روزگار» (مازیار پرتو، ۱۳۴۸) با کت و شلوار مشکی، پیراهن سفید و کفش چرمی نوک تیز، کلاه مخملی و دستمال ابریشم یزدی و تسبیح شاه مقصود، اگرچه مصداق زنده‌ای از نمونه اجتماعی سنخ «جاهل» نبود، اما مجموعهٔ اجرای نقش، به‌ویژه حرکات دست‌ها و بالا انداختن ابرو، تکیه کلام‌ها و نقل‌هایش، عامهٔ بینندگان را مجذوب خود کرد.

ملک مطیعی تا قبل از قیصر (مسعود کیمیایی، ۱۳۴۸) و ایفای نقش «داش فرمون» با کلاه مخملی، در نقش‌های دیگری همچون مرد روستایی (عروس دهکده)، افسر نیروی دریایی (پاسداران دریا)، شاه عباس کبیر (حسین کرد)، رئیس دزدها (هاشم خان)، پزشک (فرار از حقیقت) و مانند این‌ها نیز ظاهر می‌شد؛ اما پس از موفقیت فیلم «قیصر» ـ که نقش کوتاهی هم در آن داشت ـ یکسر به ایفای نقش‌های کلاه مخملی دعوت شد. «علی بی‌غم» (عباس کسایی، ۱۳۴۹)، «رقاصه شهر» (شاپور قریب، ۱۳۴۹)، «طوقی» (علی حاتمی، ۱۳۴۹)، «مرید حق» (نظام فاطمی، ۱۳۴۹)، «سه قاپ» (زکریا هاشمی، ۱۳۵۰) و «کاکو» (شاپور قریب، ۱۳۵۰) شماری از این فیلم‌ها است. «مرد»، «غلام ژاندارم»، «نقره داغ»، «ابرمرد»، «قلندر»، «آقا مهدی وارد می‌شود»، «دشمن»، «صلات ظهر» از جمله آثار تحسین‌برانگیز وی محسوب می‌شود. ملک مطیعی اگرچه در فیلم‌های بعدی‌اش کوشید تا از کاراکتر جاهلی فاصله بگیرد، اما تلاش او همواره توأم با توفیق نبود. او در فیلم «بت» (به کارگردانی ایرج قادری، ۱۳۵۵) در نقش یک استوار ژاندارمری ظاهر شد.

کارگردان فیلم (ایرج قادری) نقل کرده‌است:

مشکل می‌شود با بازیگری جا افتاده طرف شد. من سعی می‌کردم حرکت ابرو را از ملک مطیعی بگیرم، می‌دیدم این بار غبغب می‌گیرد. مواظب غبغبش بودم، دستش حرکت اضافی می‌کرد. خب تا چه اندازه می‌توان مواظب بود؟ این است که در بت، ناصر همانی است که بوده.

بعد از انقلاب

ملک مطیعی، دوران پس از انقلاب را دوران سختی توصیف کرده‌است. زیرا دچار انزوا و تنهایی و از طرفی، عشق و علاقه مفرطی که به فیلم و سینما داشت، قابل تحقق نبود و امکان کار هنری برای وی مهیا نبود. پس از مدتی، به دعوت عوامل تولید برزخی‌ها، نقش مثبت و کوتاهی را بازی می‌کند. با این وجود، نام وی در زمان تیتراژ پایانی فیلم به نمایش درنیامد و روزنامه‌ها نیز خبری در خصوص حضور مجدد وی، منتشر نکردند که این موضوع، موجب دلسردی مفرط وی شد. وی شرح آن روزگار خود را اینگونه توصیف می‌کند: «کسی از دوستان من هم نمانده بود. بهروز که به خارج رفت، فردین هم مدتی تقلا کرد تا بتواند کار کند، ایرج قادری هم خواست که کار کند و کار کرد؛ ولی من از کسی تقاضای کار نکردم و خودم را کنار کشیدم.»

ناصر ملک‌مطیعی پس از ۳۵ سال دوری از سینمای ایران، بالاخره در فیلم نقش نگار ساخته علی عطشانی بازی کرد.

جوایز

  • برنده جایزه مجسمه سپاس بهترین بازیگر نقش اول مرد در چهارمین دوره در سال ۱۳۵۰ برای بازی در فیلم سه قاپ.
  • برنده جایزه مجسمه سپاس بهترین بازیگر نقش اول مرد در سومین دوره در سال ۱۳۴۹ برای بازی در فیلم رقاصه شهر.

درگذشت

ناصر ملک‌مطیعی در ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۷ به دلیل مشکلات تنفسی و کلیوی در بیمارستان آتیه تهران بستری شد و چند روز بعد در در ۴ خرداد ۱۳۹۷ در ۸۸ سالگی درگذشت. پیکر او روز بعد با حضور جمع کثیری از اهالی سینما و مردم از مقابل خانهٔ سینمای ایران تشییع و در قطعه هنرمندانِ بهشت زهرا در کنار آرامگاه محمدعلی فردین دفن شد.

کارنامهٔ بازیگری

نام فیلمسال انتشارکارگرداننویسنده
واریته بهاری۱۳۲۸پرویز خطیبی
شکار خانگی۱۳۳۰علی دریابیگی
ولگرد۱۳۳۱مهدی رئیس فیروز
گرداب۱۳۳۲حسن خردمند
افسونگر۱۳۳۲اسماعیل کوشان
غفلت۱۳۳۲علی کسمایی
چهارراه حوادث۱۳۳۳ساموئل خاچیکیان
اتهام۱۳۳۵شاپور یاسمی
هفده روز به اعدام۱۳۳۵هوشنگ کاووسی
بازگشت به زندگی۱۳۳۶عطاءالله زاهد
عروس فراری۱۳۳۷اسماعیل کوشان
طلسم شکسته۱۳۳۷سیامک یاسمی
دشمن زن۱۳۳۷پرویز خطیبی
دوقلوها۱۳۳۸شاپور یاسمی
ستارگان می‌درخشند۱۳۳۹محمدعلی زرندی
اول هیکل۱۳۳۹سیامک یاسمی
آرامش قبل از طوفان۱۳۳۹خسرو پرویزی
عمو نوروز۱۳۴۰سیامک یاسمی
عسل تلخ۱۳۴۰حسین مدنی
سایه سرنوشت۱۳۴۰اسماعیل کوشان
آس و پاس۱۳۴۰سیامک یاسمی
کلاه مخملی۱۳۴۱اسماعیل کوشان
عروس دهکده۱۳۴۱Yes
سوداگران مرگ۱۳۴۱Yes
با معرفت‌ها۱۳۴۲حسین مدنی
آراس خان۱۳۴۲Yes
مردها و جاده‌ها۱۳۴۲YesYes
لذت گناه۱۳۴۳سیامک یاسمی
ابرام در پاریس۱۳۴۳اسماعیل کوشان
یک پارچه آقا۱۳۴۴YesYes
پاسداران دریا۱۳۴۴رضا صفایی
هاشم خان۱۳۴۵محمد زرین‌دست
میلیونر فراری۱۳۴۵YesYes
قهرمان دهکده۱۳۴۵ابراهیم باقری
قفس طلایی۱۳۴۵رضا صفایی
فرار از حقیقت۱۳۴۵Yes
حسین کرد۱۳۴۵اسماعیل کوشان
گذشت بزرگ۱۳۴۶Yes
طوفان نوح۱۳۴۶سیامک یاسمی
جاده زرین سمرقند۱۳۴۶YesYes
سالار مردان۱۳۴۷نظام فاطمی
مردان روزگار۱۳۴۸مازیار پرتو
گرفتار۱۳۴۸محمود کوشان
قیصر۱۳۴۸مسعود کیمیایی
قصه دل‌ها۱۳۴۸حمید مجتهدی
قصر زرین۱۳۴۸محمدعلی فردین
جیب‌بر خوشگله۱۳۴۸توکرانیان اوغلو
مرید حق۱۳۴۹نظام فاطمی
علی بی‌غم۱۳۴۹عباس کسایی
طوقی۱۳۴۹علی حاتمی
سوگولی۱۳۴۹فریدون ژورک
سکه شانس۱۳۴۹ایرج قادری
رقاصه شهر۱۳۴۹شاپور قریب
نقره داغ۱۳۵۰ایرج قادری
لوطی۱۳۵۰خسرو پرویزی
کلبه‌ای آن‌سوی رودخانه۱۳۵۰احمد شیرازی
سه قاپ۱۳۵۰زکریا هاشمی
کاکو۱۳۵۰شاپور قریب
قصاص۱۳۵۰نظام فاطمی
غلام ژاندارم۱۳۵۰امان منطقی
پهلوان مفرد۱۳۵۰امان منطقی
پل۱۳۵۰خسرو پرویزی
باباشمل۱۳۵۰علی حاتمی
مهدی مشکی و شلوارک داغ۱۳۵۱نظام فاطمی
عاصی۱۳۵۱سعید مطلبی
مرد۱۳۵۱فریدون ژورک
قلندر۱۳۵۱علی حاتمی
سر گروهبان۱۳۵۱سعید مطلبی
خاطرخواه۱۳۵۱امیر شروان
مردان خلیج۱۳۵۱نظام فاطمی
عروس استانبول۱۳۵۱عثمان سلان
ناخدا۱۳۵۲امیر شروان
شیخ صالح۱۳۵۲امان منطقی
شورش۱۳۵۲رضا میرلوحی
سراب۱۳۵۲فریدون ژورک
دشمن۱۳۵۲خسرو پرویزی
صلات ظهر۱۳۵۳سعید مطلبی
ترکمن۱۳۵۳امیر شروان
اوستا کریم نوکرتیم۱۳۵۳محمود کوشان
ابرمرد۱۳۵۳داوود اسماعیلی
آقا مهدی وارد می‌شود۱۳۵۳فریدون ژورک
ده بومی کوچک۱۳۵۳پیتر کالینسون
همت۱۳۵۴خسرو پرویزی
عبور از مرز زندگی۱۳۵۴رضا صفایی
پاشنه طلا۱۳۵۴نظام فاطمی
اخم نکن سرکار۱۳۵۴امیر شروان
میهمان۱۳۵۵کامران قدکچیان
کلک نزن خوشگله۱۳۵۵سعید مطلبی
شادی‌های زندگی۱۳۵۵محمود کوشان
سینه‌چاک۱۳۵۵ایرج قادری
چلچراغ۱۳۵۵خسرو پرویزی
بت۱۳۵۵ایرج قادری
بابا گلی به جمالت۱۳۵۵امیر شروان
آتش جنوب۱۳۵۵آلن برونت
سرباز۱۳۵۶محمدرضا فاضلی
تپه ۳۰۳۱۳۵۶امان منطقی
دو مرد خشن۱۳۵۷حاتم گرجی
تا آخرین نفس۱۳۵۷کامران قدکچیان
برزخی‌ها۱۳۶۱ایرج قادری
نقش نگار۱۳۹۲علی عطشانی

مجموعهٔ تلویزیونی

عنوانکارگردانسال
سلطان صاحبقرانعلی حاتمی۱۳۵۴

 


بدون دیدگاه

پاسخ دهید

فیلدهای مورد نیاز با * علامت گذاری شده اند