به گزارش باکس افیس ایران روز پنج شنبه ۱۱ مهرماه و در یک سالگی درگذشت سعید کنگرانی و به مناسبت روز تولد وی عده ای از هنرمندان تئاتر در مراسمی از پیش برنامه ریزی شده یاد و خاطره سعید کنگرانی، بازیگر محبوب سینمای ایران را گرامی داشتند.
این مراسم با همت و حضور تعدادی از بازیگران تئاتر و همکاران سعید کنگرانی در تماشاخانه جوانمرد در محل خانه تئاتر، واقع در خیابان سمیه بعد از نجات اللهی پلاک ۲۶۰ برگزار شد.
در این رویداد که علاوه بر همت جمعی از هنرمندان، با همکاری خانه تئاتر برگزار شد، اهالی شاخصی از سینما و تئاتر گرد هم آمده و یاد و خاطره این همکار قدیمی را زنده کردند.
به مناسبت یک سالگی درگذشت این ستاره سینمای ایران و به بهانه برگزاری مراسمی برای یادبود وی، مروری کرده ایم به زندگی وآثار سعید کنگرانی که در ادامه می خوانید.
او که نام کاملش سعید کنگرانی فراهانی بود در ۱۱ مهرماه سال ۱۳۳۳ به دنیا آمد و در ۲۳ شهریور ماه ۱۳۹۷ در حالی در سن ۶۴ سالگی درگذشت که قرار بود در چند پروژه، نقش آفرینی کند.
او که به دلیل ایست قلبی از دنیا رفت، از بازیگران مشهور سینمای ایران، بویژه قبل از انقلاب بود و نسل های متعدد مردم ایران بازی های او را در چند نقش مشهور، از جمله در سریال دایی جان ناپلئون و بویژه فیلم سینمایی «در امتداد شب» همیشه به خاطر خواهند داشت.
او در فیلم دایره مینای داریوش مهرجویی هم توانست نقش ویژه ای را به عنوان بازیگر به عهده بگیرد که از بازی های مهم کارنامه هنری وی به شمار می رود.
وی که از دوران کودکی در صحنه تئاتر فعالیت خود را شروع کرد، خیلی زود توانست نقشی را در تئاتر «شهر قصه» به کارگردانی بیژن مفید بر عهده بگیرد.
مدت کوتاهی قبل از درگذشتش، وی در آخرین نقش تئاتری خود به نام «نیرنگ و اورنگ» نقش آفرینی کرد که در تماشاخانه سنگلج به روی صحنه می رفت.
سینما روهای قدیمی اولین حضور سعید کنگرانی را بر پرده نقره ای با فیلم رضا موتوری به یاد دارند. در آن هنگام بازیگر جوان و خوش چهره ای بر پرده سینمای ایران ظاهر شده بود که بازی قابل فبولش نوید آینده ای روشن برای وی می داد. مساله ای که خیلی زود شکل واقعیت به خود گرفت.
حضور وی در فیلم دایره مینا نشان از آن داشت که سعید کنگرانی خود را با موج نوی سینمای ایران همسو کرده است و همه این ها نشان از فهم او از مسائل سینمای ایران و حوزه بازیگری و سینما داشت. وجهه ای از شخصیت هنری و جنبه بازیگری اش که اگر تحولات بعدی با کمی چاشنی شانس و سعه صدر همراه بود می توانست کارنامه بعد از انقلاب او را هم بسیار درخشان سازد.
حضور سعید کنگرانی در فیلم سرایدار به مخاطبان سینمای ایران نشان داد قرار نیست او را در نقش های کلیشه ای و مشخص سینمای قبل از انقلاب ببیننند هرچند که او در همان دورا هم از افتادن در قالب کلیشه ها پرهیز کرد و خود را به عنوان بازیگری جدی و هم معرفی کرد.
با این حال، علاوه بر نقش «سعید» در دایی جان ناپلئون، او شهرت اصلی خود را مدوین بازی در فیلم بسیار مشهور و پرفروش سینمای ایران به کارگردانی پرویز صیاد است که این نقش وی برای همیشه در ذهن ها ماند.
با این که سعید کنگرانی درمصاحبه ای در سال ۱۳۹۴ بازی در «در امتداد شب» را دار مکافات خود دانست و درهمان مصاحبه مطالبی را در باره پشت پرده سینمای قبل از انقلاب مطرح کرد، اما واقعیت این است که به هر روی شهرت فراگیر وی به خاطر بازی در همین فیلم بود.
اگر وقایع بعدی از جمله رویدادهای مربوط به انقلاب نبود به احتمال زیاد سعیدکنگرانی برای مدتی طولانی می توانست سوپراستار سینمای ایران باقی بماند، مساله ای محقق نشد. به گونه ای که می تواند باقی عمر هنری وی را به طور کلی یک ناکامی بزرگ به شمار آورد.
علی رغم چالش های جدی سینمای ایران بعد از انقلاب سعید کنگرانی توانست در چند فیلم مانند: پرواز در قفس، ۱۳۵۹، فصل خون، ۱۳۶۰، گرداب ۱۳۶۱ و… ایفای نقش کند که برای بازیگری مانند او که یک بار به اوج سینمای ایران رسیده بود موفقیتی به شمار نمی رفت.
با این حال اگر در سال ۱۳۶۴ برای مدتی فعالیت او رسما از سوی نهادهای متولی، ممنوع اعلام نمی شد، شاید یک بار دیگر ستاره بخت این ستاره سینما می توانست اوج بگیرد. اتفاقی که برای افرادی مانند خسرو شکیبایی رخ داد و کنگرانی ظرفیت های شکوفایی مجدد را داشت.
اما وقتی علی حاتمی پیشنهاد بازی در نقش پسر عارف مسلک خانواده را در فیلم مادر به سعیدکنگرانی داد معلوم شد که او اجازه فعالیت در سینما را ندارد و این نقش به امین تارخ رسید.
همه این ناکامی ها باعث شد که سعید کنگرانی در سال ۱۳۶۷ ایران را ترک کرده و به مدت ۱۶ سال به دور از زندگی حرفه ای در آمریکا به سر برد که برای او نکته مثبتی به همراه نداشت.
این ۱۶ سال باعث شد که او به طور کلی سینمای ایران را نیز از دست بدهد. بالا رفتن سن و دوری از فضای سینمای ایران که در آن سالها در حال پوست اندازی بود باعث شد که وقتی سعید کنگرانی به ایران باز گشت نقش ماندگاری در سینمای ایران برای او پیدا نشد.
با این حال بازی در فیلم هایی مانند ازدواج به سبک ایرانی در سال ۱۳۸۳ صرفا به مخاطب سینمای ایران یادآور نقش های گذشته این مرد در فیلم هایی مانند در امتداد شب و دایی جان ناپلئون و حتی دایره مینا بود و نه چیز بیشتر. سعید کنگرانی بعد از این فیلم دیگر توفیقی در سینمای ایران نداشت.
گفته شده است که قرار بود او در سال های پایانی عمرش در برخی از پروژه های سینمایی مشغول به کار شود و گویا پیشنهاداتی همه از جمله برای بازی در سریال رقص روی شیشه داشته است که با درگذشت او کارنامه سینمایی سیعد کنگرانی به همراه کارنامه عمر وی برای همیشه بسته می شود.
سعید کنگرانی که مرگ او در لحظه صعود هواپیمای حامل وی در فیلم «در امتداد شب» برای سینماروهای ایران همیشه ماندگار ماند، هنگام مرگ حقیقی خود، فقط ۶۳ سال داشت. در واقع بازی وی در آن فیلم شمشیر دولبه ای بود که هم شهرت و موفقیت این بازیگر و هم ناکامی و افول او در سینمای بعد از انقلاب را باید به آن منتسب کرد.
عدم موفقیت سعید کنگرانی در حالی اتفاق افتاد که همکاران وی در این فیلم از بهمن فرمان آرا، تهیه کننده، تا محبوبه بیات، بازیگر، توانستند بعد از انقلاب در سینمای ایران حضوری کاملا فراگیر داشته باشند. به این خاطر نباید کل ناکامی کنگرانی را به بازی در این فیلم خاص منتسب دانست.
سعید کنگرانی در ۲۳ شهریور ۱۳۹۷، تقریبا یک سال پیش از این درگذشت و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
درست در روز درگذشت وی باردیگر برخی از خبرگزاری ها متن مصاحبه مفصل وی را که در سال ۹۴ انجام شده بود منتشر کردند که حاوی انتقادهای گزنده وی از سینمای قبل از انقلاب بود و مقصر قلمداد کردن برخی از همکارانش در روند ناکامی هایش.
گروه فیلم و عکس :کورش کبیری ،جواد شیدایی
بدون دیدگاه