بیوگرافی رضاصفایی

رضاصفایی درسال ۱۳۱۶ درمشهدمقدس به دنیاآمد. نام کامل وی «رضاصفایی تبریزی» است. وی درسال ۱۳۲۶ همراه باخانواده به تهران مراجعت کردودرتهران ساکن شد.صفایی درتهران ودرسنین نوجوانی باتماشای فیلم «تارزان زیمبو» به هنر سینما علاقه مند شد ودرسال ۱۳۳۷ با بازی درفیلم «چشم به راه» به کارگردانی مرحوم عطاالله زاهد وارد دنیای سینما شد.این فیلم در ۲۰ شهریورماه سال ۱۳۳۷ به روی پرده رفت وبه اکران عمومی درآمد. وی پس ازآن درچندفیلم ایفای نقش کرد ودرسال۱۳۳۹درفیلم فرداروشن است به عنوان بازیگر و تدارکات مشغول به کارشد ودرسال۱۳۴۰توانست درفیلم «دختری فریاد می کشد» به عنوان مدیرتدارکات(مدیرتهیه) وبازیگرحضورداشته باشد.

موفقیت صفایی وازطرفی علاقه وی به سینما و فیلمسازی به حدی بودکه پس ازاکران فیلم دختری فریادمیکشد، بلافاصله فیلمنامه ای بانام «زیبای خطرناک» را تهیه و آماده کرد.

این فیلم به کارگردانی محمدمتوسلانی به صورت نیمه تمام ساخته وپس ازمدتی نیمه کاره رهاشد.صفایی پس ازآن فیلمنامه دیگری با نام زنگ های خطر نوشت ودرسال۱۳۴۱این فیلمنامه را خود مستقلا پشت دوربین برد واولین فیلم سینمایی خود راساخت.

وی درزمان فیلمبرداری این فیلم همزمان درفیلم دیگری با نام «ترس وتاریکی» به کارگردانی “محمدمتوسلانی”ایفای نقش کرد. صفایی پس ازاتمام ساخت اولین فیلمش، فیلم دیگری بانام «پرتگاه مخوف» راساخت که دراین فیلم به جزکارگردان، تهیه کننده نیزبود.نکته جالب درمورد دوساخته اول صفایی این است که فیلم دومش قبل ازفیلم اولش به روی پرده سینمارفت وبه اکران عمومی درآمد. فیلم «پرتگاه مخوف» در۳۱اردیبهشت سال۱۳۴۲وفیلم «زنگ های خطر» در۲۳آبان۱۳۴۲نمایش داده شد.

صفایی پس ازساخت این دوفیلم، چندین فیلم دیگرساخت که همگی ازفروش بالایی برخورداربودندوبدین ترتیب صفایی تبدیل به یکی ازفیلمسازانی شدکه تاسال۱۳۵۹همیشه چندین فیلم به روی پرده سینما داشت وتمامی فیلمهایش نیزدرگیشه موفق بودند.

وی درتعدادی ازاین فیلمها،به جزکارگردانی، به عنوان بازیگرنیز نقشهایی را ایفامی کرد.

رضاصفایی پس ازپیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی ایران یکی از «اولین فیلمهای سینمای بعدانقلاب» را با نام «قیام» ساخت که این فیلم نیزدرآن زمان درسال۱۳۵۹ دردوهفته اول اکران، مبلغ یک میلیون وهشتصدهزارتومان، درپایتخت فروش داشت و از جمعیت ۳ میلیونی آن زمان درتهران،۶۰۰هزارنفربرای تماشای این فیلم به سینمارفتند. صفایی باساخت این فیلم موقعیت دوباره خود درسینمارا تثبیت کرد. امابه دلایلی مدتی ازسینما کناره گرفت ومشغول زندگی شخصی خودشد.

وی درسال ۱۳۷۳ ازطرف اداره سیمای جمهوری اسلامی ایران دعوت به همکاری شد ودرهمان سال «اولین سریال تلویزیونی خود» را با نام «بهاران» ساخت که این سریال به مناسبت دهه مبارک فجر ساخته شد و در روز۱۲بهمن ماه سال۱۳۷۳اولین قسمت ازاین سریال از شبکه یک تلویزیون پخش شد.

پس ازساخت سریال بهاران صفایی چند سریال وچندین فیلم تلویزیونی مانند «مأموریت» را برای تلویزیون کارگردانی کرد.

صفایی درسال۱۳۷۶به دعوت هادی مشکات دوباره به سینما بازگشت وساخت فیلم جنگی لانه عقابها راکلیدزد.

وی۹۰درصد تصویربرداری این فیلم رابه اتمام رسانده بودکه به دلیل مشکلات مالی فیلمبرداری تعطیل شد و درسال۱۳۷۷ ده درصدباقی مانده فیلم تصویربرداری وضبط شد. ولی بازهم مراحل صداگذاری وتدوین فیلم به تعویق افتاد

.وی درهمان سال فیلم تلویزیونی شیطان صفتان را نیز ساخت که دراین فیلم به جزکارگردان، تدوینگر و بازیگر نیز بود. این فیلم چندین مرتبه ازتلویزیون پخش شد.

صفایی درسال ۱۳۷۹ درزمینه نوشتن کتاب نیزفعالیت خود را آغازکرد و اولین کتاب خود با نام «عشق وتقدیر» را در زمینه داستانی نوشت که این کتاب درهمان سال منتشرشد.

فیلم سینمایی «لانه عقابها» نیزدرسال ۱۳۸۰ به روی پرده رفت وبه اکران عمومی درآمد. ولی درعناوین فیلم نام صفایی به دلیل مخالفت مدیرکل وقت سینمایی وزارت فرهنگ وارشاداسلامی به عنوان مشاورکارگردان و با عنوان «صفایی تبریزی» درج شد ودر جلونام کارگردان عنوان کارگروهی ثبت شد.این فیلم درباره رزمندگان جنگ هشت سال دفاع مقدس بودوبافروش بسیارزیادی هم مواجه شد.

صفایی پس ازآن تاسال ۱۳۸۲مدتی کارنکرد و درهمان سال فیلمی با نام عروسی مامان که خودنیزدراین فیلم ایفاگرنقشی هم بودراساخت که این فیلم ازرسانه ها پخش شد.تهیه کننده این فیلم درعنوان بندی فیلم نام خودرابه عنوان تهیه کننده وکارگردان گذاشت.رضاصفایی پس ازآن تابه امروزکارتصویری دیگری انجام نداده است وبیشتروقت خودراصرف نوشتن کتاب،وزندگی شخصی خودکرده است.وی همچنان پیشنهادات زیادی برای فیلمسازی داردولی هنوزتصمیم قطعی برای شروع دوباره فیلمسازی نگرفته است.استادرضاصفایی درسال۱۳۹۰نیزبه دعوت آرش معیریان کارگردان جوان وموفق سینماتلویزیون ایران به صورت افتخاری ومهمان به سرتصویربرداری وضبط فیلم «ساعت شلوغی» رفت. معیریان ازجمله فیلمسازان پرکاروموفق سینمای ایران است که سابقه چندین سال رفا قت ودوستی باصفایی رادارد.

اگرکارنامه هنری رضاصفایی راموردتحلیل وبررسی قراردهیم پی می بریم که وی دردوران فیلمسازیش درسینما،همه نوع فیلمی درژانرهاوموضوع های مختلف ساخته است که ازجمله آن هامیتوان به فیلمهای خانوادگی”شکوفه های امید”،”قفس طلایی”،”جدایی”،”بیگانه”و….

فیلمهای پلیسی وجنایی”زنگ های خطر”،”پرتگاه مخوف”،”عبورازمرززندگی”و….

فیلمهای کمدی”پسران قارون”،”بده درراه خدا”،”اعجوبه ها”،”عروسی مامان”و….

وفیلمهای اکشن”عشق وخشونت”، “لانه عقابها”و….نام برد.وی همچنین سازنده اولین فیلم سینمایی ایران درحوزه روانشناسی بانام «کابوس» است. این فیلم بازگوکننده زندگی یک مردروانی است که وارث ثروت زیادی شده وپی درپی دچارکابوس های زیادی می شود و….

درسال های بعد فیلمسازان دیگری فیلمهای دیگری راساختند که زندگی آدم های روانی رابه تصویرمی کشد که ازنمونه آن هامیتوان به «فریدون جیرانی» کارگردان فیلمهای”قرمز” ،”پارک وی”و….نام برد.

صفایی دربین فیلمسازان سینمای ایران به سریع ترین فیلمساز نیزشهرت دارد.

وی جزومعدودکارگردان هایی است که درمدت زمان بسیارکم فیلمهای سینمایی خود را می ساخت وتمامی فیلمهایش نیزازفروش بسیاربالایی برخوردارمی شدند که ازجمله آن ها میتوان به ساخت فیلم «لوطی قرن بیستم» اشاره کردکه وی ساخت این فیلم رادرطول۹ روزکارگردانی وآماده تدوین کردکه چنین زمانی برای ساخت یک فیلم سینمایی نه تنها درسینمای ایران، بلکه درسینمای جهان نیزبی سابقه است. صفایی باقدرت ودرک بسیاربالایی که درفیلمسازی داشت وفیلمهایش را درمدت زمان کمی می ساخت، توانست درطول۱۷سال۵۲فیلم راکارگردانی کند و رکوردشکن تاریخ سینمای ایران شود.

نکته دیگردرموردآثارساخته شده صفایی این است که پس ازانقلاب چندین فیلم ساخته شدکه به نوعی بازسازی ویا کپی فیلمهای قدیمی ساخته شده صفایی است که ازجمله آن هامیتوان به این فیلم ها اشاره کرد:

فیلم «شوکران» به کارگردانی بهروزافخمی وتهیه کنندگی ضیاء هاشمی که درسال۱۳۷۷ ساخته ودرسال۱۳۷۹اکران شد.این فیلم باالهام ازقصه فیلم «معشوقه» ساخته شده است.

فیلم «شارلاتان» به کارگردانی آرش معیریان وتهیه کنندگی عبدالله علیخانی وحسین فرح بخش که درسال۱۳۸۳ساخته ودرسال ۱۳۸۶نیزاکران شد. این فیلم دقیقا کپی فیلم «یکه بزن» است که حتی دیالوگ ها ونقشهایی که هنرمندان درفیلم شارلاتان داشتند، دقیقا با شخصیت های یکه بزن مطابقت داشت امین حیایی به جای مرحوم بیک ایمانوردی، شقایق فراهانی به جای فرانک میرقهاری، سیدجوادرضویان به جای استادداریوش اسدزاده و…

فیلم «سلام برعشق» به کارگردانی اصغرنعیمی وتهیه کنندگی حسین فرح بخش وعبدالله علیخانی که درسال۱۳۸۸ساخته وبه روی پرده رفت.این فیلم کپی فیلم «عبورازمرززندگی» باکمی تغییراست وشخصیت های فیلم نیزتاحدودزیادی باشخصیت های فیلم عبورازمرززندگی مطابقت دارند امین حیایی به جای ناصرملک مطیعی، النازشاکردوست به جای ژاله کریمی، آتیلاپسیانی به جای علی زندی و….

چندین فیلم دیگری نیزپس ازانقلاب ساخته شده اندکه به نوعی بازسازی آثارصفایی است.

استادرضاصفایی فرزندهنرمندی نیز به نام غلامرضا صفایی داشت که درسنین جوانی به دلیل ایست قلبی از دنیا رفت.مرحوم غلامرضاصفایی که ازبازیگران وفیلمسازان دهه۷۰است،درسال۱۳۵۹به دنیا آمدوفعالیت هنری را ازسال ۱۳۷۴با بازی درمجموعه سریال «آتیه» به کارگردانی پدرش آغازکرد وپس ازآن درسریال «بی گناه» به کارگردانی «حسین کامران» ایفاگرتقش اول شد.همچنین درسال۱۳۷۷نیزدرفیلم «شیطان صفتان رضاصفایی» هم ایفای نقش کرد.

مرحوم غلامرضاصفایی دوفیلم به نامهای«پریا» و «سرگشته» بابازی «الهام حمیدی» و «بهزادخداویسی» ساخته که ازموسسه رسانه های تصویری پخش وتوزیع شد. وی درسال۱۳۸۹درگذشت.روحش شاد یادش گرامی.

در ادامه نام تمام آثاراستا درضاصفایی باذکرسمت این هنرمندپیشکسوت درشکل گیری آن آثاربرای اطلاع مخاطبان عزیز درج می شود:

لیست آثاراستادرضاصفایی

باذکرسمت

بازیگری:

-چشم به راه۱۳۳۷-

صفرعلی۱۳۳۹

-فرداروشن است۱۳۳۹-

تازه به دوران رسیده۱۳۴۰-دختری فریادمی کشد۱۳۴۰

-ترس وتاریکی۱۳۴۲-

خشم وفریاد۱۳۴۲-

کابوس۱۳۴۵-

میخک سفید۱۳۵۱- معشوقه۱۳۵۲

-جوجه فکلی۱۳۵۳-

گل نسادرپاریس۱۳۵۳-

فقط آقامهدی میتونه۱۳۵۶-

شیطان صفتان۱۳۷۷-

عروسی مامان۱۳۸۲-))

((تدارکات ”

فرداروشن است۱۳۳۹-

دختری فریادمی کشد۱۳۴۰-))

((مدیرتهیه”

دختری فریادمی کشد۱۳۴۰))

دکوپاژ”

پاسداران دریا۱۳۴۴-

شوخی نکن دلخورمیشم۱۳۴۵-))

تنظیم دیالوگ ”

پاسداران دریا۱۳۴۴-

شوخی نکن دلخورمیشم۱۳۴۵-))

طراح داس

تان وقصه ”

جعفرجنی ومحبوبه اش۱۳۵۲))

کارگردان ”

پرتگاه مخوف ۱۳۴۱-

زنگ های خطر ۱۳۴۲-

خشم وفریاد۱۳۴۲-

شکوفه های امید۱۳۴۳-

جهنم زیرپای من۱۳۴۳-

تعقیب خطرناک۱۳۴۳-

پاسداران دریا۱۳۴۴-

کابوس۱۳۴۵-

قفس طلایی۱۳۴۵-

مقصرپدرم بود۱۳۴۵-

شوخی نکن دلخورمیشم۱۳۴۵-

یکه بزن۱۳۴۶-

حقه بازان۱۳۴۶-

شعله های خشم۱۳۴۷-

لوطی قرن بیستم۱۳۴۷-

پسران قارون۱۳۴۸-

جدایی۱۳۴۸-

عشق کولی۱۳۴۸-

تعطیلات داش اسمال۱۳۴۸-

پات وکفش من نکن۱۳۴۸-

زیبای جیب بر۱۳۴۹-

حسن فرفره۱۳۴۹-

آتشپاره شهر۱۳۵۰-

مردافکن۱۳۵۰-

زیربازارچه۱۳۵۰-

بده درراه خدا۱۳۵۰-

علی سورچی۱۳۵۱-

فراراززندگی۱۳۵۱-

اعجوبه ها۱۳۵۱-

قایقرانان۱۳۵۱-

میخک سفید۱۳۵۱-

فاتح دلها۱۳۵۱-

معشوقه۱۳۵۲-

جعفرجنی ومحبوبه اش۱۳۵۲-

قربون زن ایرونی۱۳۵۲-

بیگانه۱۳۵۲-

جوجه فکلی۱۳۵۳-

حسین آژدان۱۳۵۳-

بنده خدا۱۳۵۳-

گل نسادرپاریس۱۳۵۳-

جنجال۱۳۵۴-

تیرانداز۱۳۵۴-

عبورازمرززندگی۱۳۵۴-

قادر۱۳۵۴-

جاهل ورقاصه۱۳۵۵-

رامشگر۱۳۵۵-

رفاقت۱۳۵۶-

عشق وخشونت۱۳۵۶-

یکی خوش صدایکی خوش دست۱۳۵۶-

فقط آقامهدی میتونه۱۳۵۶

مردخدا۱۳۵۷

زرخرید۱۳۵۷-

قیام۱۳۵۹-

ماموریت((تلویزیونی))۱۳۷۴-

شیطان صفتان((تلویزیونی))۱۳۷۷-

لانه عقابها۱۳۸۰-

عروسی مامان۱۳۸۲-

مجموعه سریال ها””

بهاران۱۳۷۳-

آتیه۱۳۷۳-۷۴

دردپنهان۱۳۷۴

تدوین

پرتگاه مخوف۱۳۴۱-

زنگ های خطر۱۳۴۲-

خشم وفریاد۱۳۴۲-

شکوفه های امید۱۳۴۳-

تعقیب خطرناک۱۳۴۳-

جهنم زیرپای من۱۳۴۳-

پاسداران دریا۱۳۴۴-

کابوس۱۳۴۵-

قفس طلایی۱۳۴۵-

مقصرپدرم بود۱۳۴۵-

شوخی نکن دلخورمیشم۱۳۴۵-

یکه بزن۱۳۴۶-

حقه بازان۱۳۴۶-

شعله های خشم۱۳۴۷-

لوطی قرن بیستم۱۳۴۷-

پسران قارون۱۳۴۸-

جدایی۱۳۴۸-

عشق کولی۱۳۴۸-

تعطیلات داش اسمال۱۳۴۸-

زیبای جیب بر۱۳۴۹-

حسن فرفره۱۳۴۹-

آتشپاره شهر۱۳۵۰-

مردافکن۱۳۵۰-

زیربازارچه۱۳۵۰-

بده درراه خدا۱۳۵۰-

علی سورچی۱۳۵۱-

فراراززندگی۱۳۵۱-

اعجوبه ها۱۳۵۱-

قایقرانان۱۳۵۱-

میخک سفید۱۳۵۱-

فاتح دلها۱۳۵۱-

معشوقه۱۳۵۲-

جعفرجنی ومحبوبه اش۱۳۵۲-

قربون زن ایرونی۱۳۵۲-

بیگانه۱۳۵۲-

جوجه فکلی۱۳۵۳-

حسین آژدان۱۳۵۳-

بنده خدا۱۳۵۳-

گل نسادرپاریس۱۳۵۳-

جنجال۱۳۵۴-

تیرانداز۱۳۵۴-

عبورازمرززندگی۱۳۵۴-

قادر۱۳۵۴-

جاهل ورقاصه۱۳۵۵-

رامشگر۱۳۵۵-

رفاقت۱۳۵۶-

عشق وخشونت۱۳۵۶-

یکی خوش صدا،یکی خوش دست۱۳۵۶-

فقط آقامهدی میتونه۱۳۵۶-

مردخدا۱۳۵۷-

زرخرید۱۳۵۷-

قیام۱۳۵۹-

شیطان صفتان((تلویزیونی))۱۳۷۷

نویسنده فیلمنامه

پرتگاه مخوف۱۳۴۱-

زنگ های خطر۱۳۴۲

خشم وفریاد۱۳۴۲-

تعقیب خطرناک۱۳۴۳-

قفس طلایی۱۳۴۵-

یکه بزن۱۳۴۶-

حقه بازان۱۳۴۶-

آتشپاره شهر۱۳۵۰-

قایقرانان۱۳۵۱-

رامشگر۱۳۵۵-

زرخرید۱۳۵۷-

عروسی مامان۱۳۸۲-

تهیه کننده

پرتگاه مخوف۱۳۴۱-

خشم وفریاد۱۳۴۲-

تعقیب خطرناک۱۳۴۳-

حسین آژدان۱۳۵۳-

جاهل ورقاصه۱۳۵۵-

رفاقت۱۳۵۶-

فقط آقامهدی میتونه۱۳۵۶-

مردخدا۱۳۵۷-

زرخرید۱۳۵۷

قیام۱۳۵۹